Tỉ phú Hong Kong Yu
Pang-Lin vừa qua đời ở tuổi 93, để lại di chúc hiến toàn bộ tài sản trị
giá khoảng 2 tỉ USD cho hoạt động từ thiện. “Nếu các con tôi giỏi hơn tôi
thì chẳng cần phải để nhiều tiền cho chúng. Nếu chúng kém cỏi thì có nhiều tiền
cũng chỉ có hại cho chúng mà thôi” - ông Yu Pang-Lin khẳng định.
Yu Pang-Lin không phải là
người đầu tiên trên thế giới “keo kiệt” với con nhưng lại hào phóng với xã hội.
Người giàu nhất thế giới - Bill Gates - từng tuyên bố sẽ chỉ để lại cho con
0,05% tổng tài sản kếch xù của mình. Báo chí hỏi tại sao lại như vậy, ông trả lời
đại ý, "con tôi là con người, mà đã là con người thì phải tự kiếm sống,
không chỉ kiếm sống để phục vụ chính bản thân mình mà còn phải góp phần thúc đẩy
xã hội. Đã là con người thì phải lao động. Tại sao tôi phải cho con tiền?"
Nhưng cũng có những người
con sẵn sàng từ chối thứ mà “đời bố hi sinh” để “củng cố” cho mình. Stephen
Covey- người từng được tạp chí Time bầu chọn là 1 trong 25 nhân vật ảnh hưởng
nhất thế giới, tác giả cuốn sách nổi tiếng 7 thói quen để thành đạt - viết di
chúc để lại tiền cho con và ra đi năm 2012.
Cả chín người con không ai
nhận tiền. Họ lý giải rất giản dị rằng họ là những người bình thường và hoàn
toàn có thể tự lao động, tự kiếm sống được.
Tương tự, tỉ phú Warren
Buffett viết di chúc chỉ để lại 10% tài sản của mình cho con, còn lại là
làm từ thiện. Tuy nhiên, ba người con, dù không phải quá giàu có, cũng từ chối
và dành luôn số tiền đó cho từ thiện.
Những người cha kiên quyết
không để lại tiền cho con hoặc những người con quyết liệt không nhận tài sản thừa
kế chắc chắn không phải là những người không coi trọng đồng tiền, vì hơn ai hết
họ đã phải đổ mồ hôi, công sức và trí tuệ cả đời để tạo dựng nên sản nghiệp.
Tuy nhiên, có lẽ họ cũng hiểu
có một thứ còn quý giá hơn tiền, quan trọng hơn tiền, đó chính là trách nhiệm,
mà trước hết là trách nhiệm với chính mình (tự mình phải chịu trách nhiệm về
mình), rồi trách nhiệm với gia đình, cộng đồng, xã hội ... Họ cũng ý thức được
một cách sâu sắc ẩn họa của việc xài những đồng tiền không do chính mình làm
ra.
Có người nói rằng có hai thứ
mà cha mẹ cần trang bị cho con cái và chỉ hai thứ đó là đủ, còn không, nếu có để
lại cho con thứ gì đi nữa mà thiếu hai thứ đó thì coi như chưa cho con gì cả.
Hai thứ đó là: ý thức tự chịu
trách nhiệm và năng lực để tự chịu trách nhiệm về bản thân mình.
Một con người biết trách
nhiệm và có năng lực để thực hiện điều đó khi đi học sẽ học thực, học vì mình
(và do đó sẽ khó có kiểu học đối phó; mua điểm, mua bằng; học vì cha, vì mẹ);
khi đi làm sẽ làm hết mình, tự giác và luôn hướng tới hiệu quả cao nhất (và do
đó sẽ không có kiểu làm “giả cầy”, thụ động; làm gian, làm dối như một vài trường
hợp mà không khó cũng có thể nhận diện được ở nhiều cơ quan, công sở)...
Không để lại tiền cho con
nhưng để lại cho con ý thức trách nhiệm và trang bị cho con năng lực để tự chịu
trách nhiệm thông qua giáo dục làm người, giáo dục làm việc, ấy là đã để lại một
sản nghiệp đồ sộ cho con rồi. Bạn nghĩ thế nào?
(Nhật
Huy)
