Mỗi người chúng ta đều nhớ
ngày tháng mình ra đời và theo năm sinh thì cũng biết rằng mình cầm tinh con
gì. Thí dụ cầm tinh con chuột, cầm tinh con trâu, cầm tinh con hổ và cứ sau mười
hai năm thì vòng quay lại luân chuyển một lượt như thế nữa. Do đó bạn chỉ cần
nói mình sinh năm nào là người khác sẽ biết ngay bạn cầm tinh con gì, ngược lại
nếu bạn nói mình cầm tinh con gì thì người ta sẽ có thể tính ra ngay bạn sinh
năm nào, như thế thì quả thật là tiện lợi.
Ở Trung Quốc có nhiều cách
nói về nguồn gốc của mười hai trường hợp cầm tinh (thập nhị sinh tiêu: mười hai
con giáp).
Có người nói rằng mười hai
con giáp bắt nguồn từ những dân tộc thiểu số đời xưa sống ở miền Tây Bắc Trung
Quốc. Trước đời Hán có dân tộc Hoa Hạ s trong vùng trung du và hạ du sông Hoàng
Hà. Thời bấy giờ phương pháp ghi năm theo địa chi được phổ biến (tức là dùng mười
hai phù hiệu địa chi Tý, Sửu Dần, Mão, Thìn, Tị, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi).
Trong khi đó, các dân tộc thiểu số sống ở vùng Tây Bắc thì dùng phương pháp ghi
năm với các loài động vật.
Về sau người Hung Nô quy phục
triều đình nhà Hán, dân cư hai vùng bắt đầu đi lại giao dịch với nhau ngày càng
nhiều, cách ghi năm bằng tên các động vật của các dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc
dần dần được lưu truyền tới vùng Hoa Hạ, đồng thời kết hợp với cách ghi năm bằng
địa chi của dân tộc Hoa Hạ, vì thế cho nên đã nảy sinh ra mười hai con giáp.
Cũng có người nói rằng mười
hai con giáp là phương pháp ghi năm do bản thân người Hoạ Hạ sáng tạo ra. Ở vào
thời cổ đại, khoa học lạc hậu, tín ngưỡng "tôtem" vẫn còn phổ biến, tức
là trong đời sống con người có sự kính sợ đối với động vật, về sau người ta đem
các động vật được hình tượng hóa này để thay cho mười hai địa chi trừu tượng,
đo đó đã nảy sinh ra mười hai trường hợp cầm tinh.
Lại còn có một số người khác
cho rằng mười hai con giáp đã được du nhập từ Ấn Độ vào Trung Quốc. Trong thời
kì cổ đại, Ấn Độ là nước có giao lưu văn hóa nhiều với Trung Quốc, người Ấn Độ
dùng mười hai con giáp để tính toán các năm còn sớm hơn Trung Quốc, hơn nữa các
động vật trong số mười hai con giáp chỉ khác với ở Trung Quốc là hổ và gà. Sư tử
trong mười hai con giáp của Ấn Độ đưa sang đến Trung Quốc thì chữa thành hổ,
còn chim Kim Xí ở Ấn Độ sang đến Trung Quốc thì biến thành con gà. Trong tiếng Ấn
Độ thì sư tử và hổ đều nói bằng một từ tức là "Giải Lặc", còn chim
Kim Xí và con gà thì cùng thuộc về loài chim, chỉ có điều sinh ra ở hai nơi
không giống nhau mà thôi.
Trung Quốc là một nước có lịch
sử lâu đời, đến nay vẫn có nhiều câu đN trong lịch sử chưa được giải, lai lịch
của mười hai con giáp cũng là một trong số đó.
HÀN QUAN TRỊ