Thuở xưa, tại một đất nước nọ…..
Có một nàng công chúa bị một nhóm sơn tặc
(cướp núi) bắt về giam giữ tại một hang núi. Bọn sơn tặc trói nàng bằng một chiếc
cùm bằng sắt, nàng liền giận dữ phản đối ầm ỉ, than khóc, nỉ non suốt cả ngày,
cơm không ăn nước không uống, (không ăn chắc đói nên không ngủ luôn quá) lúc
nào cũng tìm cách thoát thân.
Tay quân sư của tướng cướp nhận ra điều
gì đó nên ghé tai thì thầm với hắn, chỉ thấy tên tướng cướp gật đầu ưng thuận.
Rồi tên tướng cướp ra lệnh bọn lâu la.
Lát sau, bọn lâu la dẫn công chúa đi, nhốt
nàng vào một chiếc lầu sơn son thếp vàng thật đẹp, đổi chiếc cùm bằng sắt thay
vào đó là một chiếc cùm vàng nạm ngọc...
Thế rồi, nàng liền đổi giận làm vui,
nghĩ rằng từ nay mình được sở hữu cả một gia tài khổng lồ nên đành cam chịu cảnh
tù tội, không bao giờ nghĩ cách thoát thân nữa.
……………..
Những chiếc cùm dù có làm bằng phẩm hay
lượng khác nhau đi nữa, chúng cũng có cùng mục đích là trói buộc, tước đoạt sự
tự do của chúng ta. Cởi bỏ một chiếc cùm bằng sắt, bằng gỗ... tuy là khó thật
nhưng so với chiếc cùm bằng vàng bạc, kim cương... thì mới là thiên nan vạn
nan.
Lúc còn bé thì vô tư với mọi thứ nên
không có cái cùm nào trói. Lớn hơn một chút biết quan sát, biết nhận thức, biết
đánh giá một chút thì chiếc cùm hình thành. Rồi trưởng thành, học cao hiểu rộng
thì cùm to hơn rất nhiều. Càng lớn tuổi thì chiếc cùm theo đó càng lớn theo. Lớn
đến độ phải đóng thành “cũi” mới để hết cùm.
Cất nhà, mua xe, thi cử……. phải tìm người
tính dùm cho hướng, ngày để cùm. Xuất hành, người thân mất, ma chay - cưới hỏi……phải
kiếm người chọn dùm cho giờ giấc, ngày tháng, tuổi tác đóng cùm. Cùm “xưa bày
nay làm”, cùm “truyền thống – đức tin”, cùm “dựa vào ghi chép trong kinh điển
sách vở lý luận siêu hình”, cùm theo định kiến – lập trường”, cùm “theo quan niệm
– theo số đông”…… Lý do sao cùm? Cùm vì bất an, yếu đuối, cầu an…..nên có cùm
còn hơn không. Phải cùm chớ! Cùm nhiều quá, cùm riết nên đóng thành cũi mới đủ
chỗ nhốt mình cả đời trong “mê tín dị đoan”.
Chưa kể trong gia đình, ghét thì cho đeo
chiếc cùm bằng sắt, thương cho đeo chiếc cùm bằng vàng nạm ngọc. Cựa quậy trong
cùm riết thì trầy da tróc vẩy, u đầu sức trán, dẫn nhau ra tòa ly dị, ly thân.
Ngoài xã hội, cứ theo thói quen bê
nguyên cái gông, cái cùm chòng lên cổ thiên hạ, phớt qua thì một lát bỏ xuống,
gặp hoài thì cho mang suốt đời (thành kiến, định kiến.
Vì tự mình đeo gông, đeo cùm, rồi đeo
cho người, nên riết tạo thành nỗi ám ảnh sợ hãi vô hình. Cho nên không lạ gì cứ
ra vào tới lui gặp lại họ thì sợ khiếp, nhưng gặp người xa lạ, ít gần gũi thấy
thoải mái hơn.
Một cái thấy không khéo sẽ là một vòng
xích trong chiếc cùm. Nếu khôn khéo thì cùm sẽ có lợi khi cùm lại sự phóng
túng, buông lung của tâm ý, của bản năng thấp kém, của chính bản thân. Không để
rối loạn, thoái hóa, suy đồi xã hội chứ không phải bê nguyên chiếc cùm xích xiềng
kẻ khác.
Ở bên ngoài (đời) thì đeo mang cùm bằng
sắt, bước vào bên trong (học đạo thánh hiền) có người bỏ cùm lại – có người
mang theo vào luôn.
Đầu tiên là nhờ người phá “cũi”, còn lại
phần mình phải tự gỡ cùm. Nhưng dường như đeo gông, đeo cùm riết nên quen rồi,
bỏ xuống thì lại nhớ, khó chịu. Lỡ ai có tâm tốt gỡ cho thì dẫy nãy khóc la đòi
lại, thí đều muốn cắn lưỡi tự tử. Lỡ ai đụng đến cùm thì cự nự, la lối, om xòm
xòm.
Cuối cùng cùm lại tròng thêm cùm, thêm một
cái cùm bằng vàng nạm ngọc quý giá đóng con dấu SJC, 4 số, mang thương hiệu có
tên rất kiêu “chân lý” đạo lý” “chánh kiến” “chánh pháp”. Cùm tui mới là vàng
thiệt ròng à nghe! Có sự kiểm định dựa vào tiêu chuẩn của người xưa truyền dạy
được người nay ghi chép lại thành sách vở kinh điển.
Những lúc gặp chướng ngại, khó khăn,
gian nguy … thay vì đem cùm ra, cột trói lại sự manh động, bất an của tham sân,
phiền muộn, ưu phiền … thì ngược lại tự lấy cùm trói lấy tâm thức chính mình.
Tâm ý cảm giác tù túng nên phải giãy dụa, cựa quậy, va quẹt lung tung. Ban đầu
bước vào vấn đề với ý định để tháo gỡ là ý tốt, nhưng vì mình cũng đang mang –
vác chiếc cùm tổ chảng nên thay vì giúp người tháo gỡ, sáng tỏ, cởi mở, kết quả
lại thêm một đống “rối một nùi”.
Còn đắc ý nữa chớ! Úi “chời”
Hãnh diện lắm nha!
Ta giàu có lắm đó! Một khoảng tài sản kếch
xù mà lỵ.
Ai chạm tới vác cùm quơ “búa lùa xua” đụng
nhau khua lẻng kẻng leng keng. Ít thì nghe cũng vui tai, nhưng nghe riết thì
đinh tai điếc óc.
- Khoái chí!
Bỏ cùm này vác cùm kia, chung quy cùm vẫn
là cùm.
Những người bị trói bằng chiếc cùm vàng
nạm ngọc đôi khi cũng có thể tự tử chết nếu được giải thoát.
- Nói bậy! Không tin.
- Thiệt mà!
Đơn giản nhìn Phay (face) là biết. Phay
ngực, phay lưng, dao phay thay nhau chặt chém quá chừng chừng. Ảo thôi! Nhưng từ
ảo ra thực tế cũng lắm gia đình đăng cáo phó, thành kính phân ưu, thiên thu
vĩnh biệt, đưa tiễn hương linh – linh hồn về nơi an nghỉ cuối cùng. Kết thúc,
cái chết “lãng nhách”, “lãng xẹt” lãng đến độ không hiểu mình là ai mà “yêu quá
cuộc đời này”!
Cùm chân tháo mở được,
Cùm tay gỡ vẫn ra,
Mắt cùm nghe xốn lạ,
Nhạt nhòa thì kêu ca.
