Bắp rang bơ (pop corn) có mùi thơm hấp dẫn,
nhưng có thể đã được trộn với hoá chất diacetyl gây hại trầm trọng đến sức khoẻ
con người.
Theo tiến sĩ Nguyễn Hữu Đức, diacetyl
(DA) còn có tên butan-2,3-dion với cấu trúc thật đơn giản (CH3CO)2, là chất lỏng
dễ bay hơi, khi hoá hơi thì cho mùi thơm nồng nàn hơn cả bơ thật. Diacetyl được
tổng hợp bằng phản ứng khử hydro hoá chất 2,3-butandiol và trong thiên nhiên
người ta tìm thấy nó khi lên men sữa, kem của sữa với một chủng vi khuẩn
lên men axít lactic.
Do cung cấp mùi bơ đặc
trưng mà DA được dùng cho vào margarin, bánh snack, kẹo, bắp rang, kể cả bia,
rượu vang. Cho DA vào bia, vào rượu vang sẽ khiến các loại thức uống này có mùi
vị hấp dẫn hơn nhiều.
Nhưng cũng do tính chất dễ bay hơi cho
mùi thơm mà DA trở thành mối họa của con người. Cách nay gần chục năm, Viện Quốc
gia sức khoẻ và an toàn nghề nghiệp của Mỹ bắt đầu lưu ý về sự không an toàn
khi hít phải hơi DA trong thời gian dài, bởi nhiều công nhân làm việc tại các
nhà máy sản xuất thực phẩm dùng phụ gia DA tạo mùi bơ như sản xuất bắp rang bơ,
mắc một loại bệnh hô hấp đặc biệt, gọi là viêm tiểu phế quản co khít. Đặc biệt,
những người bị mắc đều là đàn ông trẻ khoẻ và không hút thuốc lá.
Trong một thời gian dài người ta không
tìm được nguyên nhân bệnh vì triệu chứng rất giống bệnh viêm phổi, viêm phế quản,
hen suyễn... Sau người ta tìm được nguyên nhân gây ra bệnh chính là chất tạo
mùi bơ DA, nên gọi đây là “bệnh phổi của công nhân làm bắp rang” hay “bệnh viêm
tiểu phế quản do diacetyl”. Nếu hít phải DA trong thời gian dài, DA sẽ gây viêm
và xơ hoá các tiểu phế quản của phổi khiến các đường thở này bị chít hẹp một phần
hay toàn phần. Người bệnh sẽ khó thở, thở khò khè, ho khan dữ dội, nếu quá nặng
sẽ suy hô hấp và tử vong. Bệnh khó trị và không hồi phục, nếu nặng chỉ có thể
chữa bằng cách ghép phổi.
Do có bằng chứng về nguy hại của việc
hít lâu dài hơi DA nên từ năm 2007, ở Mỹ nổi rộ dư luận đòi cấm dùng DA làm chất
tạo mùi bơ trong thực phẩm. Thậm chí hai nhà sản xuất Weaver Popcorn Company of
Indianapolis và ConAgra Foods đã hứa không cho DA vào sản phẩm bắp rang của họ.
Nhưng cho đến nay, cơ quan Quản lý thực - dược phẩm Mỹ (FDA) vẫn công nhận DA
là chất an toàn trong thực phẩm và chưa có văn bản chính thức của Liên bang Mỹ
về DA.
Mới đây nhất, trong một nghiên cứu trong
ống nghiệm (chưa thử trên người), một số nhà khoa học nhận thấy DA có cấu trúc
tương tự một chất khiến các protein beta-amyloid kết lại thành khối trong não,
tạo thành mảng, đưa đến thoái hoá các tế bào thần kinh - dấu hiệu của bệnh
Alzheimer.
Như vậy, rõ ràng việc dùng DA trong thực
phẩm là rất đáng lo ngại, bởi có thể rước vào thân căn bệnh chưa thể chữa khỏi
và tiêu tốn nhiều tiền của ở các nước tiên tiến.
Theo SGTT
