Có một người ngu. Một hôm, hắn đi thăm
người bà con ở rất xa. Đến nơi, chủ nhà đón tiếp hắn rất ân cần niềm nở, lại
còn nấu những món ăn ngon để tiếp đãi; nhưng khi nấu thức ăn, chủ nhà quên nêm
muối nên các món ăn đều bị lạt. Hắn vừa nếm liền nói với chủ nhà:
- Hôm nay, anh nấu thức ăn đều là những
món đắt tiền, tiếc là hơi lạt nên mất ngon.
Chủ nhà vội vã đáp:
- Ồ, xin lỗi! Tôi quên nêm muối.
Chủ nhà liền xuống bếp đem muối lên nêm
vào các món ăn rồi trộn đều; sau đó mời khách nếm thử, mỗi món ăn đều rất vừa
miệng, ngon tuyệt vời. Hắn hỏi chủ nhà:
- Anh nêm thứ gì mà làm cho thức ăn ngon
tuyệt vời thế?
Chủ nhà đáp:
- Tôi nêm muối. Muối là gia vị chính
trong các loại gia vị, cho nên nó làm cho thức ăn ngon.
Hắn nghĩ:
“Muối là món ăn ngon. Khi trở về ta mua muối ăn ngon hơn, khỏi phải nấu nhiều
món ăn”. Vì thế, trên đường về hắn mua một bịch muối, vừa về đến nhà hắn vội
vàng mở ra, múc một thìa pha vào một cốc nước và uống. Ngon đâu chẳng thấy, cái
mặn ngấm dần, ngấm dần và khát. Thay vì uống các thứ nước trong để giải khát
thì hắn cứ tiếp tục pha nước muối mà uống. Kết quả khát càng thêm khát.
Ở đời đúng là chỉ có kẻ
ngu ngốc mới hành xử như thế, nhưng ngẫm lại không khéo tất cả chúng ta không
khác gì kẻ ngốc trong chuyện.
Chủ nghĩa thực dụng hưởng
thụ quá mức và khắt khổ đều không cân bằng cuộc sống. Muôn sự ở thế gian cần phải
ở mức độ vừa phải; nếu quá mức hoặc quá thấp thì có thể làm hỏng sự việc.
Chúng ta luôn tin rằng những
thứ mà ta muốn có chắc chắn phải “hơn” những thứ mà ta đang có. Thoải mái hơn,
êm ái hơn, ngọt ngào hơn, hấp dẫn hơn, bay bổng hơn… đúng là những cảm giác có
thật khi những mong cầu của chúng ta đã trở thành sự thật... Rồi chúng ta cảm
thấy khát, bất an, thấy thiếu thốn, thấy cần phải cố gắng nắm bắt thêm những mục
tiêu quan trọng khác nữa. Làm như chúng ta đang chuẩn bị rất kỹ lưỡng, rất tài
ba, cho một cuộc sống tốt đẹp đến mức hoàn hảo sắp diễn ra vậy.
Cuộc sống luôn bận rộn và
hối hả, nên ít khi chúng ta nhìn lại và tự hỏi những thứ vật chất mà mình đang
mong cầu có thực sự cần thiết hay không? chúng ta đang thiếu thức ăn hay thèm
muốn những món ăn hấp dẫn hơn? chúng ta đang thiếu đồ mặc hay đua đòi trang phục
mới lạ hơn? chúng ta đang thiếu phương tiện di chuyển hay ao ước chiếc xe khác
hiện đại hơn? chúng ta đang thiếu chỗ ở hay mơ tưởng một cơ ngơi sang trọng
hơn? chúng ta chưa có công việc ổn định hay đang phấn đấu đạt mức thu nhập cao
hơn để tiêu xài “mạnh tay” hơn? Nếu không có vóc dáng cao ráo hay khuôn mặt
xinh xắn thì mọi người sẽ thiếu quý trọng chúng ta chăng? Nếu không lấy được chứng
chỉ đó, không lên được chức vị đó, không đạt được thành tích đó, thì chúng ta
không có giá trị chăng?
Ở đời ai mà không cần dùng
muối để ăn duy trì sự sống chứ, nhưng ở mức nào đáp ứng được nhu cầu hạnh phúc
thì không mấy người ngu biết áp dụng, nên rồi cứ bào chữa vì kế sinh nhai mà
yên tâm dùng nước muối để giải khát.
Rõ ràng chúng ta đang mong cầu và khát
khao sự ngọt ngào từ tiện nghi hơn, tức hưởng thụ nhiều hơn, chứ đâu phải ta
đang thiếu thốn những điều kiện căn bản để duy trì sinh sống?
