Để “hô biến” gạo bình dân thành gạo thượng
hạng nhằm nâng cao giá thành, một số chủ buôn không ngần ngại trộn vào gạo
hương liệu tạo mùi. Tuy nhiên, sau khi gạo nấu thành cơm, mùi hương sẽ “không
cánh mà bay”, cơm nấu cũng chẳng thơm ngon như ấn tượng ban đầu.
Tiết lộ từ người bán gạo
Trước thông tin về việc dân buôn gạo sử
dụng hương liệu để tạo mùi và kéo dài thời gian bảo quản gạo, phóng viên (PV)
đã nhập vai để tìm hiểu về hương liệu, chất dẻo tạo mùi cho gạo.
Trong vai người mua gạo để về bán lẻ, PV
tìm đến một số cửa hàng buôn gạo tìm hiểu. Vừa bước chân vào cửa hàng gạo của
chị Lê Thị L. (ở Quan Nhân, Thanh Xuân, Hà Nội), PV đã được mời chào như khách quen:
“Em lấy gạo hả? Em lấy bao nhiêu? Gạo chị buôn là dòng chuẩn, đảm bảo thơm từ
lúc còn là hạt gạo đến khi nấu thành cơm”.
Sau một hồi nói chuyện, khi PV bày tỏ với
chủ buôn về nhu cầu nhập gạo để mở đại lý bán lẻ nên cần có thêm một số mánh để
làm ăn kiếm chút lời, bà chủ dù tỏ thái độ đề phòng nhưng vẫn bày một số mánh
khóe thương lái hay dùng làm thơm gạo.
“Hàng chị chỉ buôn gạo chuẩn, chất lượng
đảm bảo, mùi hương của gạo không bị mất đi sau khi nấu thành cơm. Tuy nhiên, chị
có nghe tin về một số hương liệu như hương nếp, hương cốm, hương nhài được dùng
để tạo mùi cho gạo. Em có thể dùng trộn với tỉ lệ tùy ứng cho đến khi gạo đạt
được mùi hương phảng phất, nhưng theo kinh nghiệm (!) của chị, chỉ nên nhỏ một
giọt hương liệu vào thúng gạo đã tạo mùi lắm rồi” – bà chủ nói.
Tiếp tục tìm đến một số cửa hàng bán gạo
nhỏ trên đường Kim Giang, PV cũng nhận được câu trả lời tương tự. Chị Ngân, một
người buôn gạo trên phố Kim Giang cho hay, hương liệu càng tốt thì tỉ lệ pha với
gạo càng đỡ tốn kém, mùi hương giữ được lâu hơn.
Hương dứa, hương cốm, hương nhài là dễ
pha nhất, tỷ lệ pha thường 1 lít hương liệu pha được hơn một tấn gạo. Về nơi
bán hương liệu, theo chỉ dẫn của chị Ngân là ở chợ Cầu Diễn hay khu vực phố cổ.
Nói về nguy cơ độc hại đến người tiêu
dùng khi tiếp xúc với hương liệu trôi nổi này, chủ quán thản nhiên nói: “Nhà
tôi tuy không ăn gạo này những ngửi nhiều năm nay vẫn chưa có ai bị bệnh tật. Sử
dụng ít thì ít khả năng độc hại hơn” – chủ buôn gạo cho hay.
Tràn lan hóa chất ướp gạo
Để tìm hiểu về hương liệu làm thơm gạo,
PV đã tìm đến một số địa điểm như chợ Hôm, phố Hàng Buồm, chợ Phùng Khoang, chợ
Cầu Diễn…
Tại phố Hàng Buồm, nơi được cho là đầu mối
cung ứng các loại hóa chất trôi nổi, PV dừng lại ở một cửa hàng bán hương liệu,
hỏi bà chủ quán về loại hóa chất làm thơm và nở gạo. Theo lời bà chủ cửa hàng,
chỉ với một lọ hương nếp, hương nhài hay hương dứa với giá 40.000 đồng/lọ
100ml, người mua có thể trộn với cả yến gạo.
Dù có nhiều loại hương liệu tạo mùi cho
gạo nhưng chủ yếu do người dùng tự pha chế, còn chủ cửa hàng hương liệu chỉ có
nghĩa vụ bán hàng. Tiếp tục tìm hiểu, PV sang cửa hàng kế bên, bên cạnh một số
hương liệu tạo mùi cho gạo với các hương nhài, hương dứa, hương nếp, chủ cửa
hàng còn đưa ra một số hương liệu không màu dùng để tạo mùi đặc trưng như hương
lúa, hương cốm với giá 400.000 đồng/kg được nhập khẩu từ Thái Lan.
Theo lời chủ quán, những loại hương liệu
này tuy đắt nhưng chỉ cần nhỏ vài giọt cũng đủ làm thơm cả thúng gạo. Với hương
liệu trong can thì cửa hàng chỉ bán theo can, không ghi nhãn mác, mỗi can có
giá 400.000 đồng. Sau khi pha xong đảm bảo gạo thơm, như gạo nếp, tám thơm và
khi đó người bán có thể vô tư bán với giá cao ngất ngưỡng.
Theo các thương lái buôn gạo lâu năm, việc
nhận biết gạo tẩm hương liệu và gạo không tẩm hương liệu là điều rất khó. Bởi lẽ,
việc trộn gạo với hương liệu diễn ra tương đối công phu, gạo thường được trộn với
tỉ lệ… “khá chuẩn”(!). Thường những hạt gạo chỉ thơm khi chưa nấu, khi đã nấu
thành cơm sẽ mất mùi, hạt cơm sẽ bị gãy nát.
Gạo ướp hương liệu lâu có thể dẫn đến
nguy cơ ngộ độc cao
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công
nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm, để gạo thơm và bảo quản được lâu hơn, người
bán gạo thường sử dụng các hương liệu tạo mùi.
Có rất nhiều hương liệu tạo mùi khác
nhau, có nguồn gốc Trung Quốc, Thái Lan. Tuy nhiên, nếu tiếp xúc nhiều với
hương liệu trong thời gian dài có thể dẫn đến nguy cơ ung thư, bệnh đường hô hấp,
gạo ướp hương liệu lâu có thể dẫn đến nguy cơ ngộ độc cao… Vì thế, theo lời
khuyên của ông Thịnh, khi mua gạo, người tiêu dùng nên chọn những hạt gạo trắng,
dài và không bị gãy vụn, không chọn những hạt gạo dị dạng, có màu lạ. Người
tiêu dùng nên bỏ nắm gạo trên tay để ngửi, nếu mùi hương thơm lâu, thơm quá mức
thì không nên mua vì nhiều khả năng đây là gạo ướp hương liệu.
(Theo PLVN)