![]() |
Ảnh minh họa (nguồn internet) |
1. Tinh tinh và vượn cáo không
phải khỉ
Từ
trái qua: tinh tinh, khỉ Java và vượn cáo. (Ảnh: MNN)
Thuật ngữ “khỉ” đôi khi được sử
dụng chung cho mọi động vật thuộc gia đình linh chưởng này, nhưng sự thật là khỉ
thuộc về một nhánh tiến hóa hoàn toàn khác so với tinh tinh (với các đại diện
như tinh tinh, đười ươi và người) và bộ bán hầu (với các đại diện như vượn cáo,
cu li, khỉ lùn).
Điểm khác nhau dễ thấy nhất giữa
khỉ và tinh tinh là ở phần đuôi. Hầu hết khỉ đều có đuôi trong khi tinh tinh
không có đuôi. Ngoài ra tinh tinh dựa nhiều vào thị lực hơn là khứu giác trong
đời sống hàng ngày, nên mũi của chúng ngắn hơn và to hơn mũi khỉ. Trong đời sống
hàng ngày, tinh tinh hoặc vượn thường tung người từ cành cây này sang cành cây
khác, trong khi khỉ không thể làm vậy.
2. Tuổi thơ dài nhất

3. Châu Âu chỉ có một loài khỉ
hoang
Hầu như toàn bộ khỉ hoang dã
trên thế giới sống tập trung tại 4 khu vực: Nam Mỹ, Trung Mỹ, châu Á và châu
Phi. Ngoại lệ duy nhất là loài khỉ hoang Barbary, sống trên đảo Gibraltar. Phân
tích ADN cho thấy loài khỉ này có nguồn gốc từ Bắc Phi.
Hiện chỉ còn khoảng 300 cá thể
khỉ Barbary tại đây, và để bảo vệ, chính quyền địa phương có thể phạt tới 800
USD nếu ai đó cho khỉ ăn, để ngăn chúng không bị lệ thuộc vào loài người.
4. Khỉ đuôi sóc - “em út” họ nhà
khỉ
Phân bố tại khu vực châu thổ
sông Amazon, Nam Mỹ, khỉ đuôi sóc là loài khỉ nhỏ nhất thế giới, với cân nặng của
một con trưởng thành chỉ khoảng 100g.
5. Khỉ đầu chó - anh cả họ nhà
khỉ
Khỉ đầu chó hay khỉ mặt đỏ rất dễ
nhận biết bởi màu sắc ở mặt và sau đuôi của chúng. Nhưng còn có một đặc điểm
đáng chú ý khác đó là ở kích thước. Một con khỉ đầu chó đực trưởng thành có thể
nặng tới 37kg và cao chừng 90cm.
6. Mặt nhợt nhạt sẽ bị... "ế
vợ"
Khỉ uakari sống tại các khu rừng
nhiệt đới Amazon nổi bật với khuôn mặt đỏ cùng đầu hói. Theo các nhà khoa học,
đặc điểm này xuất hiện trong quá trình tiến hóa của khỉ uakari để chống chọi với
bệnh sốt rét. Nhìn chung một con khỉ uakari có sắc mặt càng rực rỡ thì sức khỏe
càng tốt. Những con khỉ nhiễm bệnh sốt rét sẽ có màu sắc mặt nhợt nhạt hơn, và
sẽ khó khăn trong việc tìm bạn giao phối.
7. Khỉ mũ thông minh nhất
Khỉ mũ được tin là loài thông
minh nhất trong các loài khỉ sinh sống tại Trung và Nam Mỹ. Đây cũng được cho
là một trong những loài linh chưởng đầu tiên ngoài tinh tinh từng được ghi nhận
biết tự tạo công cụ để sử dụng.
Ví dụ thường thấy nhất đó là khi
khỉ mũ đặt hạt dẻ lên một tảng đá và dùng một hòn đá khác để đập, lấy nhân hạt
dẻ bên trong. Ngoài ra, những con khỉ mũ còn biết nghiền nát những con côn
trùng nhiều chân và bôi lên người trong mùa có nhiều muỗi, để tránh bị muỗi đốt.
8. Bới lông, bắt bọ để thể hiện
tình cảm
Với khỉ, việc bới lông bắt bọ và
nhặt bụi bẩn khỏi người một con khác trong đàn không hề nhằm mục đích vệ sinh
cá nhân, mà đó là cách thể hiện tình cảm và sự yêu thương. Tất nhiên khỉ không
phải loài duy nhất có lối cư xử này. Ngoài các loài linh chưởng khác, mèo, vẹt,
ngựa, dơi cùng nhiều động vật khác cũng có những cách bày tỏ sự thân thiện
tương tự.
9. Tiếng khỉ rú
Với cường độ lên tới 128
decibel, tiếng khỉ rú có thể đi xuyên rừng rậm tới gần 5km. Âm thanh này chính
là một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội của loài khỉ Nam Mỹ.
Theo kênh National
Geographic, những con khỉ đực lớn có cổ họng rộng cùng buồng thanh quản giống
như vỏ sò, giúp nâng cao âm lượng. Tiếng ồn nó tạo ra sẽ là một thông điệp rõ
ràng gửi đến những con khỉ khác: lãnh thổ này đã có một chiến binh chiếm đóng.
10. Khỉ Nhật Bản thích tắm nước
nóng
Loài khỉ tại Nhật, hay khỉ tuyết
như cách gọi thân mật, đã tiến hóa để thích nghi với mọi điều kiện khí hậu, từ
cận nhiệt đới tới cận cực. Và một trong những địa điểm lui tới thường xuyên của
chúng là Công viên khỉ Jigokudani, tại thị trấn Yamanouchi, tỉnh Nagano của Nhật.
Khỉ tuyết chủ yếu tắm nước nóng
để giữ nhiệt cơ thể trong mùa đông, nhưng chúng cũng có thể làm vậy trong các
mùa khác. Tuy nhiên nước nóng không phải yếu tố thiết yếu với sự tồn tại của
loài này, do lớp lông dày của chúng đủ để chống chọi với mùa đông. Do đó, tắm
rõ ràng là một hoạt động thư giãn, bắt nguồn từ sự sảng khoái, kết nối cộng đồng
trong đàn khỉ.
Thanh Tùng
Theo MNN, NatGeo