KHÓ XÓA MỘT ÐỊNH KIẾN

Thoáng thấy từ xa bầy ruồi đang tụ họp yến ẩm dưới gốc một cây khế um tùm, Lằn Xanh vo ve bay vút tới, đảo lượn một vòng rồi hạ cánh đậu xuống. Nhanh như một mũi tên. Chính xác như một chiếc hỏa tiễn. Ðẹp như một điệu vũ.

Mấy con ruồi đậu ở vòng ngoài vội vàng nhích ra xa, chừa chỗ cho Lằn Xanh. Nhưng Lằn Xanh lãnh đạm đứng nhìn, không xốc tới như mọi khi. Bữa tiệc hôm nay là một xác chuột đã sình, lớp mỡ vàng nhầy nhụa trông thật mê. Lằn Xanh đã thưởng thức thịt chuột nhiều quá rồi, ngấy đến tận cổ rồi. Mấy ngày gần đây thuốc bả chuột, chuột chết lỉnh nghỉnh, đi đâu cũng bay mùi chuột chết.

Lằn Xanh cất cánh bay vút đi nơi khác. À kìa! Có mấy cô Bọ Hóng xinh xinh đang xúm quanh, một nửa trái ổi úng. Tội nghiệp chưa! Ổi úng không phải là thực đơn trên bàn ăn của một vị Lằn Xanh khỏe mạnh và đẹp trai như mình. Nhưng kệ, ghé xuống chơi.

Vừa thấy Lằn Xanh đáp xuống, mấy cô Bọ Hóng líu ríu bò dồn về một phía.

- Các em cứ đứng ăn tự nhiên – Lằn Xanh nói – Anh đã điểm tâm ở nhà rồi.

Vừa nói vừa sấn tới và các cô Bọ Hóng lại vội vã đi dạt ra xa hơn.

- Các em ăn chay hoa quả quanh năm thành em nào cũng gầy...

Vừa nói vừa cười nham nhở, vừa bò lết tới nữa. Mấy cô Bọ Hóng nhăn mặt. Họ lén đưa mắt cho nhau, rồi một cô có vẻ lớn tuổi hơn hết lạnh nhạt trả lời:

- Không đâu ạ. Thỉnh thoảng chúng em cũng gặp được bữa thịt cá. Nhưng thôi mời anh ngồi xơi, bọn em đi đây.

Vừa dứt lời, cả bọn cất cánh bay vù.

Lằn Xanh ngạc nhiên, định giữ lại nhưng bọn họ đã bay mất.

- Thật là một lũ nhút nhát. Tưởng mình thèm ổi, chúng nó vội nhường.

Buồn tình, Lằn Xanh cũng bay luôn.

Ở kề vại nước có hai con Thằn Lằn đang ì ạch khiêng một viên kẹo. À, được đây. Lúc này mình chưa kịp tráng miệng. Thích chí. Lằn Xanh vo ve một tràng tiếng hùng dũng, bay lướt qua, quay đầu lại, đậu xuống.

- Cho mình thưởng thức kẹo với, - Lằn Xanh mở lời.

Một con Thằn Lằn ậm ừ:

- Ờ... mà... nhưng...

Lằn Xanh bò sán lại gần:

- Kẹo dừa đây mà. Ngọt mà béo.

- Ờ... ờ...

Vừa trả lời lúng búng vừa đưa ngón chân che mũi.

- Lượm ở đâu được, giỏi đó. Hôm qua mình hạ cánh nhằm thùng đường của bà Thu. Trời ơi mật chua nó trào ra, mình tha hồ... Này Thằn Lằn, chú...

Vừa nói, vừa quay lại! Nhưng kìa, Thằn Lằn đã bỏ đi đâu mất. Chỉ có viên kẹo còn lại. Ðã dễ giận chưa! Ðồ thô lỗ kém xã giao. Giã từ mà không biết nói một lời chào.

Cơn giận ùn ùn tới, Lằn Xanh ngứa ngáy tay chân, muốn đập, muốn đạp, muốn phá. Vừa lúc đó vợ chồng Kiến đen đang lễ mễ khiêng một hột đậu bỏ đi cạnh. Thoáng nghe mù ngọt. Chắc là hột đậu đã được nấu thành chè. Ðang cơn giận, Lằn Xanh vù tới:

- Chờ đi đâu đó? – Lằn Xanh hỏi

Kiến đen lửng lơ đáp:

- Ði đâu kệ mình.

- Nói vậy mà nghe được hả?

- Chớ nói sao mới nghe được?

- Tao phải dạy...

Bất ngờ Kiến đen vợ nhảy mũi “ách chùm” một tiếng to khiến Lằn Xanh giật mình, Kiến đen vợ lén khoèo chân chồng vừa nhảy mũi liên tiếp.

- Thôi ta... ách chùm... đi kiếm cái hột đậu... ách chùm... khác.

Lằn Xanh đắc thắng ngồi nếm hột đâu. Mặt nghênh ngang nhìn trước ngó sau. Thấy nơi miệng hang gần đó có một cụ Cóc đang ngồi chong mắt nhìn ra. Lằn Xanh hất hàm hỏi:

- Có muốn ăn đậu đỏ không?

- Cám ơn – Cóc nặng nhọc trả lời – Mình đang đau bụng. Cữ ngọt.

- Yếu lắm hả?

- Cũng tàm tạm. Ðâu có được khỏe như cậu.

- Hẳn nhiên là như vậy. Coi đây, tôi mập ú thấy không?

- Thấy.

- Mà còn đẹp trai nữa. Mình tôi bóng nhảy, đen nhánh.

- Có vậy.

- Ðứa nào cũng sợ, thấy mặt là rón rén rút lui. Ðang ăn mà thấy tôi tới là khúm núm nhường gấp.

- Hả?

- Nói vậy mà chưa hiểu à? Con gì mặc kệ, bất kể là kiến, là thằn lằn, đang ăn mà nhác thấy tới tôi là vội vã nhường bữa ăn, không dám ho he.

Cóc gật đầu. Một lát sau, khề khà nói:

- Mình thì không nghĩ vậy. Có lẽ tại cậu bắng nhắng ồn ào, tụi nó không ưa. Cái miệng cứ vo ve nhặng xị. Lại thêm chân cẳng cậu dơ dáy. Chớ không phải chúng nó sợ cái oai của cậu đâu.
Bị xúc phạm, chạm tự ái, Lằn Xanh muốn vù tới bổ vào đầu Cóc một phát cho đã giận. Nhưng nhìn Cóc ngồi sù sì gồ ghề như một cục đá. Lằn Xanh xuốt giận. Vừa lặng im suy nghĩ.
Chưa hề có ai n ói với mình một điều tương tự. Lão Cóc vốn có tiếng là trầm ngâm ít nói, vậy thì mỗi điều lão nói đều đã cân nhắc cẩn thận, đều có thể tin được. “Vo ve” đúng là bản chất của mình, bấy lâu nay mình cứ tưởng là hay. Còn chuyện chân cẳng dơ bẩn thì, xét cho cùng, cũng ... đúng. Mà lạ, sao không hề nghe ai chê mình từ trước tới nay? Tụi bạn bè quen biết chó má thiệt. Thấy cái dở của mình mà cứ ngậm miệng, đố có đứa nào nói cho mình biết.

Thầy Lằn Xanh im lặng. Giọng Cóc thận trọng cân nhắc:

- Nói ra thì sợ cậu em giận. Nhưng nghĩ coi, tôi với cậu em không có xung đột quyền lợi, không có cạnh tranh hơn thua, vậy điều tôi nói không có tà ý, không có hậu ý.

Lằn Xanh nhận thấy đúng. Nên lễ độ:

- Xin cảm ơn. Tôi thấy có lỗi.

- Ðã thấy thì sửa.

- Bây giờ phải làm sao?

- Thì bớt vo ve, bớt ngậu xí, bớt khoe khoang. Thêm nữa, rửa ráy chân cẳng sạch sẽ.

Tính phổi bò mau giận mau lành, Lằn Xanh là đứa biết phục thiện. Từ sau ngày lĩnh giáo lão Cóc, Lằn Xanh nhúng chân vào nước cọ rửa sạch sẽ trước khi đi đâu, và mỗi khi bay hay đậu, Lằn Xanh đều lặng lẽ, không vo ve ồn ào như trước. Nhưng kỳ lạ, dẫu có sửa đổi cung cách như vậy mà sao mỗi khi đến kề ai là y như kẻ kia chuẩn bị bỏ đi. Ðến nỗi có lân thấy Gián cánh đang ngồi ăn dở dang một vụn bánh mì nó ngừng bay, đậu lại gần. Gián cánh vừa nhìn thấy nó đã vội vàng bỏ vụn bánh đang ăn dở, lùi lũi bò đi. Nó gọi theo:

- Này chị Gián, tôi không giành ăn đâu. Chị cứ ăn tiếp.

Gián cánh vẫn lầm lũi bò mau, miệng lí nhí mấy tiếng “Ờ... ờ... biết...

- Tôi lại mới vừa rửa chân xong. Chân tôi sạch lắm.

- Gián cánh ngoái đầu lại, gật gật, chân vẫn mải miết bò:

- Ờ... Ờ... biết.

- Tôi không vo ve ồn ào, tôi biết khiêm tốn.

- Ờ... ờ... tốt.

Nói vừa dứt thì Gián cánh đã chui tọt vào hang.

Nhiều con vật khác cũng tỏ thái độ tương tự khiến Lằn Xanh buồn bã tìm đến Cóc. Nghe Lằn Xanh trình bày, Cóc ái ngại nói:

- Tâm lý ở đời là vậy đó, cậu em. Bước vào đời với những tính tốt, những hành động tốt, cử chỉ tốt.... Kẻ xung quanh sẽ kết luận tốt về cậu em. Ngược lại, nếu chỉ có tính xấu, hành động xấu, cử chỉ xấu thì họ kết luận xấu. Sau này dù có đổi xấu thành tốt thì họ vẫn còn giữ thành kiến trong một thời gian dài.

- Vậy là con tuyệt vọng? – Lằn Xanh khổ sở hỏi.

- Ðâu có được? Phải trì chí chớ. Loài vật chúng ta nhờ không có ngôn ngữ nên còn ít thành kiến. Chớ loài người, nhiều khi chỉ cần một lần nói lỡ lời đủ tạo một hình ảnh xấu cho suốt đời. (V/H)