Có lần tôi viết một bài về
người già có tựa là: “Già sao cho sướng?”, không ít bạn bè vừa đọc cái tựa đã
kêu lên: Quái, cái ông bác sĩ này bây giờ bày đặt viết chuyện “tục tĩu”!
Cái chữ “sướng” thiệt là
tai hại, gây hiểu lầm nhiều quá!
Thiệt ra “sướng” tôi dùng
đây là trái với “khổ”. Phật dạy “sinh bệnh lão tử” là khổ, thương yêu mà xa
cách là khổ (ái biệt ly), oán ghét mà gặp gỡ là khổ (oán tắng hội), mong muốn
mà không đạt là khổ (cầu bất đắc); ngũ uẩn không điều hòa là khổ…
Kể đủ thứ “khổ” như vậy thực
ra không phải để bi quan, yếm thế, mà trái lại, khi đã nhận chân được sự thực
thì sẽ có cách giải thoát khổ đau; Như người thầy thuốc
phải chẩn đoán đúng bệnh, tìm ra được nguyên nhân thì mới có phương cách chữa
trị hiệu quả.
Già là một cái khổ không
chối cãi được. Ít có ai già mà khăng khăng bảo mình sướng lắm, sướng lắm chớ!
Sướng sao nổi. Lực bất tòng tâm. Muốn mà không làm được, tức lắm chớ, buồn lắm
chớ. Muốn bay nhảy như hồi thanh xuân đâu có dễ! Nhiều nỗi cay đắng ngậm ngùi
không tiện nói ra, không biết bày tỏ cùng ai. Người già đôi khi như hổ nhớ rừng:
“Gặm một khối căm hờn
trong cũi sắt
Ta nằm dài nghe ngày tháng dần qua…”
(Thế Lữ).
Đó là không kể già thì thường
có bệnh. Bệnh thì không đơn giản. Đủ thứ bệnh ở lục phủ ngũ tạng, “ba cao một
thấp”… Bệnh này kéo bệnh kia. Thuốc chữa được bệnh này thì sinh ra bệnh khác.
Lòng vòng mãi không dứt.
Một người bạn ở nước ngoài
về cho biết, lúc này bạn bè có tuổi của mình bên đó bị bệnh “ba cao một thấp”
nhiều lắm. Tôi ngạc nhiên hỏi:
- Bệnh ba cao một thấp là
bệnh gì?
- Đó là bệnh cao máu (tăng
huyết áp), cao đường (tiểu đường) và cao mỡ (tăng axít béo, cholesterol xấu).
- Còn một thấp là gì?
Bạn nói:
- Một thấp là thấp khớp!
- Thì ra vậy.
Nhưng đâu chỉ có ở nước
ngoài, ở ta bây giờ cũng đầy “ba cao một thấp” đó thôi. Mấy năm trước, tỷ lệ tiểu
đường (type II) rất thấp, nay đã tăng gấp mấy lần. Bệnh tim mạch, huyết áp, thấp
khớp, béo phì… đang tăng nhanh. Ra đường bây giờ thấy thanh niên trai tráng thì
cà phê thuốc lá, nhậu nhẹt tưng bừng, còn người già thì cà lết cà nhắc tập đi bộ,
huơ tay múa chân thiệt là náo nhiệt!
Có một nhà báo nằm mơ thấy
mình gặp thượng đế, và xin được phỏng vấn ngài.
- “Được, muốn hỏi gì
thì hỏi” - Thượng đế nói.
Nhà báo bèn thưa:
- “Từ lúc tạo ra loài
người đến giờ, ngài có thắc mắc hay ngạc nhiên gì về họ không?”.
- “Nhiều lắm” - Thượng đế
trả lời. “Ta ngạc nhiên không hiểu
sao con người lúc nhỏ thì mong cho mau lớn, lớn rồi thì mong cho nhỏ lại! Ngạc
nhiên không hiểu sao con người lúc trẻ thì đem hết sức khỏe ra để kiếm thật nhiều
tiền để rồi sau đó đem tiền ra phục hồi… sức khỏe! Lại nữa, ngạc nhiên thấy con
người luôn sống trong tương lai hoặc trong dĩ vãng, mà tương lai thì chưa tới,
dĩ vãng đã qua rồi, nên có thể nói con người chưa bao giờ… biết sống cả!”.
Sống trong hiện tại “ở đây và bây giờ” chính là cách sống tốt nhất của người già vậy.
BS ĐỖ HỒNG NGỌC
