Diễn văn của luật sư Georges Graham Vest
tại một phiên tòa xử vụ kiện người hàng xóm làm chết con chó của thân chủ, được
phóng viên William Saller của The New York Times bình chọn là hay nhất trong tất
cả các bài diễn văn, lời tựa trên thế giới trong khoảng 100 năm qua.
Thưa quý ngài hội thẩm,
Người bạn tốt nhất mà con người có được
trên thế giới này có thể một ngày nào đó hoá ra kẻ thù quay lại chống lại ta.
Con cái mà ta nuôi dưỡng với tình yêu thương hết mực rồi có thể là một lũ vô
ơn.
Những người gần gũi thân thiết ta nhất,
những người ta gửi gắm hạnh phúc và danh dự có thể trở thành kẻ phản bội, phụ bạc
lòng tin cậy và sự trung thành. Tiền bạc mà con người có được, rồi sẽ mất đi.
Nó mất đi đúng vào lúc ta cần đến nó nhất. Tiếng tăm của con người cũng có thể
tiêu tan trong phút chốc bởi một hành động một giờ.
Những kẻ phủ phục tôn vinh ta khi ta
thành đạt có thể sẽ là những kẻ đầu tiên ném đá vào ta khi ta sa cơ lỡ vận. Duy
có một người bạn hoàn toàn không vụ lợi mà con người có được trong thế giới ích
kỷ này, người bạn không bao giờ bỏ ta đi, không bao giờ tỏ ra vô ơn hay tráo trở,
đó là con chó của ta.
Con chó của ta luôn ở bên cạnh ta trong
phú quý cũng như trong lúc bần hàn, khi khoẻ mạnh cũng như lúc ốm đau. Nó ngủ
yên trên nền đất lạnh, dù đông cắt da cắt thịt hay bão tuyết lấp vùi, miễn sao
được cận kề bên chủ là được. Nó hôn bàn tay ta dù khi ta không còn thức ăn gì
cho nó. Nó liếm vết thương của ta và những trầy xước mà ta hứng chịu khi ta va
chạm với cuộc đời tàn bạo này. Nó canh giấc ngủ của ta như thể ta là một ông
hoàng dù ta có là một gã ăn mày.
Dù khi ta đã tán gia bại sản, thân bại
danh liệt thì vẫn còn con chó trung thành với tình yêu nó dành cho ta như thái
dương trên bầu trời. Nếu chẳng may số phận đá ta ra rìa xã hội, không bạn bè,
vô gia cư thì con chó trung thành chỉ xin ta một ân huệ là cho nó được đồng
hành, cho nó làm kẻ bảo vệ ta trước hiểm nguy, giúp ta chống lại kẻ thù.
Và một khi trò đời hạ màn, thần chết rước
linh hồn ta đi để lại thân xác ta trong lòng đất lạnh, thì khi ấy khi tất cả
thân bằng quyến thuộc đã phủi tay sau nắm đất cuối cùng và quay đi để sống tiếp
cuộc đời của họ. Thì khi ấy còn bên nấm mồ ta con chó cao thượng của ta nằm gục
mõm giữa hai chân trước, đôi mắt ướt buồn vẫn mở ra cảnh giác, trung thành và
chân thực ngay cả khi ta đã mất rồi.
Georges Graham Vest
