Sống Để Yêu Thương : PHẬT GIÁO VÀ VẤN ĐỀ MÊ TÍN...

“Mê tín” thường được hiểu là “tin vào những gì mê hoặc, sai lầm”. Có một định nghĩa nữa, khách quan hơn, đó là “những niềm tin hay ý niệm phát xuất từ lòng dễ tin không dựa trên lý lẽ hay kiến thức - nhất là khi những niềm tin hay ý niệm nầy không cần có bằng chứng vững vàng và đầy đủ.”

Có những mê tín trong Phật giáo rất dễ nhận thấy thí dụ như cúng sao, cầu an, cầu phước, cầu siêu, xin xăm, bói tướng, v.v. như thường gặp trong sinh hoạt ở các chùa chiềng.

Có những mê tín khác trong Phật giáo rất ít ai nhận biết, kể cả giới tăng ni; đó là các khái niệm như “Tây Phương Cực Lạc”, "Vãng Sanh", "Cửu Phẩm Liên Hoa". Hơn nữa, theo chúng tôi cho rằng khái niệm nầy rất có thể không phải là lời Đức Phật Thích Ca đã dạy.

Không ai thật sự biết Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đã dạy gì trong lúc còn sinh tiền. Đó là vì khoảng 500 năm sau khi Ngài nhập diệt thì các đệ tử mới bắt đầu ghi chép lại các lời Ngài dạy thành những tập kinh đầu tiên.

Hầu hết những gì gọi là “lời Phật dạy” trong tất cả kinh sách Phật giáo xưa nay đều đã bị pha trộn ít nhiều bởi định kiến riêng của người sau chép lại, bởi ảnh hưởng của các tôn giáo khác nhất là Lão giáo và Ấn Độ giáo, bởi phong tục tín ngưỡng dân gian, bởi áp lực chính trị trong tôn giáo.

Có hai dòng chảy chính trong Phật giáo đó là Tiểu thừa (còn gọi là Nguyên Thủy hay Nam Tông) và Đại thừa (còn gọi là Bắc Tông). Trong phạm vi của hai dòng chảy chính này, có hàng trăm tông phái chi nhánh khác nhau. Mỗi tông phái có những hình thức và nội dung tín ngưỡng hoàn toàn khác hẳn với các tông phái khác.

Tông phái nào cũng cho rằng chỉ có kinh sách của mình mới là “chánh pháp", tức là lời Phật dạy thật sự. Tông phái nào cũng cho rằng những khác biệt trong các kinh sách khác là mê tín, ngoại đạo. Chỉ nội hiện tượng nầy thôi cũng đủ để người nghiên cứu thắc mắc, nghi ngờ. Chúng ta thực sự không ai ngày nay biết rõ Đức Phật Thích Ca đã thật sự dạy gì khi còn sinh tiền.

Tuy vậy, các khái niệm “vô ngã”, “vô thường” và nguyên tắc diệt khổ “Tứ Diệu Đế” là nổi bật nhất, các nguyên lý trong Bát Chính Đạo như Tứ Chánh Cần, Tứ Niệm Xứ, Tứ Chánh Định, v.v... các nguyên lý nầy diễn tả những nhân sinh quan và vũ trụ quan phù hợp với giá trị đạo đức và nhận xét khoa học ngày nay.

Theo nhận xét của chúng tôi, chỉ có những nguyên lý cơ bản của Phật giáo đề cập ở trên là giống nhau trong kinh sách của hầu hết mọi tông phái nên rất có thể chỉ các nguyên lý cơ bản nầy là những gì Đức Phật Thích Ca đã dạy lúc sinh tiền.

Nói cách khác, theo chúng tôi thì đại đa số những gì truyền dạy trong Phật giáo Đại thừa đều là mê tín và huyễn hoặc; còn nguyên lý tín ngưỡng của Phật giáo Tiểu thừa thì tuy phản ảnh trung thực hơn những gì Đức Phật Thích Ca đã dạy nhưng cũng vẫn chứa đựng không ít vấn đề bị pha tạp và có khuynh hướng trộn lẫn những huyền bí huyễn hoặc.

Theo chúng tôi, những kinh sách nổi tiếng như kinh Duy Ma Cật, kinh Thủ Lăng Nghiêm, kinh Viên Giác, kinh Pháp Hoa, v.v. đều là những Phật pháp biến thái do các Trưởng lão, các Tổ của những tông phái như Thiền tông, Tịnh Độ tông, Mật tông, Pháp Hoa tông, Phật giáo Tây Tạng, v.v...sáng tác. Theo chúng tôi, các nhân vật như Phật A Di Đà, Quan Thế Âm Bồ tát, v.v...đều là những sản phẩm vay mượn các tôn giáo và tưởng tượng ra.

Trong những thập niên gần đây, với sự cố gắng loại bỏ phần lớn các mê tín ra khỏi các hệ thống kinh sách, cụ thể qua bộ "Đường về xứ Phật" của HT. Thích Thông Lạc, HT. Thích Từ Thông hay Steven Batchelor của phong trào “Phật giáo phi tín ngưỡng” là những tác giả tiêu biểu của các tư tưởng trong sáng trong thời đại khoa học.

Theo chúng tôi, điều đáng tiếc nhất của Phật giáo hiện nay là đa số tăng ni thường đòi hỏi và bám víu vào những điều huyền bí. Đôi khi, họ có khuynh hướng truyền bá niềm tin của họ như là một sự thật tuyệt đối. Họ khẳng định giá trị của những khái niệm, những sự kiện mà họ học được trong các kinh sách, học từ những người đi trước mà không hề có bằng chứng, hoặc có thì chỉ là những dữ liệu mơ hồ, vu vơ....xét cho kỹ, nếu niềm tin như thế thì Đạo Phật có khác gì các đạo giáo khác nhau đâu. Vậy Đạo Phật có mặt trên trần gian này để làm gì thêm rối rắm...