Chương
19: Cái số trời, Hoàng Ngũ Phúc mạng vong. - Khuyên xuất quân, Nguyễn Huệ giá bệnh.
Ngày
ấy Nguyễn Nhạc ở thành Quy Nhơn nghe quân về báo:
-
Tâu Chúa công, tướng quân Nguyễn Huệ trong một đêm đã chiếm xong toàn phủ Phú
Yên.
Nguyễn
Nhạc thở dài buột miệng nói:
-
Nguyễn Huệ thật là tài năng xuất chúng, ta không thể nào sánh kịp!
Nguyễn
Thung ngạc nhiên hỏi:
-
Nay ta đã phá được thế lưỡng đầu thọ địch của họ nhà Trịnh, Nguyễn, ấy là nhờ
tài thao lược của Nguyễn Huệ. Chúa công nên vui mới phải sao lại thở dài?
Nguyễn
Nhạc giật mình cười đáp:
-
Ta thở dài bởi thương Huệ phải vì ta mà xông pha nơi hòn tên mũi đạn. Vả lại Huệ
đem quân đánh Phú Yên, ngộ nhỡ quân Trịnh thừa cơ đánh Quảng Ngãi e rằng Vũ Văn
Dũng và Võ Đình Tú ít quân không địch nổi thì sao!
Vừa
nói xong có quân vào báo:
-
Tâu Chúa công, có tin đồn rằng quân Trịnh nay mai sẽ tiến vào đánh Quảng Ngãi,
Quy Nhơn. Dân chúng trong thành ngoài phủ bàn tán xôn xao.
Nguyễn
Thung nghe xong nói:
-
Tống Phước Hiệp mới bại binh, hai vạn quân tan vỡ, quân Nguyễn sợ ta thừa thắng
đánh thẳng vào Nam, nên mới bày kế này để ta triệu hồi Nguyễn Huệ đem quân về
phòng thủ mặt Bắc để giải nguy cho chúng mà thôi. Xin Chúa công chớ vội tin.
Nhạc
nghiêm mặt hỏi:
-
Nếu ngộ nhỡ quân Trịnh thất tín đem quân đánh thật thì ông liệu thế nào?
Thung
không biết nói sao đành nín thinh. Nhạc liền sai người vào Phú Yên gọi Nguyễn
Huệ đem quân về Quy Nhơn. Huệ để Ngô Văn Sở, Phan Văn Lân lãnh hai ngàn quân ở
lại giữ Phú yên. Lúc sắp kéo quân về Văn Sở hỏi:
-
Tướng quân cấp hai ngàn quân giao trọng trách cho chúng tôi giữ Phú Yên. Nếu
quân Nguyễn từ Gia Định kéo đại binh ra đánh thì làm thế nào?
Huệ
đáp:
-
Quân Nguyễn sợ ta tiến đánh nên mới lập kế phao tin rằng quân Trịnh sắp sửa tiến
đánh Quảng Ngãi. Đại huynh ta lầm kế của giặc nên mới triệu ta về. Năm ngàn
quân của Tống Phước Khương ở ải Vân Phong còn chưa hoàn hồn. Tướng chúng dù muốn
đánh, quân chỉ hòng chực chạy, binh như thế thì có đánh được ai? Còn quân của
chúng ở Gia Định, ta sẽ đánh chúng trước khi chúng kịp chỉnh đốn binh mã. Các
em không phải lo.
Ngô
Văn Sở nghi ngờ hỏi:
-
Tướng quân đánh địch ở Gia định bằng cách nào?
Huệ
cười đáp:
-
Việc quân cơ không thể lộ. Nếu các em còn lo lắng, thì khi nào quân Nguyễn kéo
đến các em hay bỏ Phú Yên về Quy Nhơn, ta xin chịu tội trước đại huynh.
Ngô
Văn Sở nói:
-
Nếu vậy chúng tôi an lòng trấn thủ Phú Yên.
Phan
Văn Lân xen vào hỏi:
-
Sao tướng quân không sai người về Quy Nhơn nói rõ kế của quân Nguyễn rồi thừa
thắng đánh thẳng vào Nam, việc gì phải kéo đại quân về?
Huệ
lắc đầu bảo:
-
Chỉ có một người có thể nói được với đại huynh ta. Nay người ấy không còn, dù
có nói cách nào đại huynh cũng chẳng nghe, lại còn cho ta là kháng lệnh thì
nguy.
Lân
hỏi:
-
Dám hỏi tướng quân người nói cho Chúa công nghe được là ai?
Huệ
đáp:
-
Người ấy là thầy ta, Quân sư Trương Văn Hiến!
Nói
rồi Nguyễn Huệ đem ba ngàn quân rút về Quy Nhơn. Đến Quy Nhơn, Huệ ra mắt Nguyễn
Nhạc, hỏi:
-
Quân ta đang thắng sao đại huynh lại triệu hồi em về?
Nhạc
vô vai Huệ thân mặt nói:
-
Ta nghe dân chúng đồn rằng quân Trịnh sẽ đem quân vào đánh Quảng Ngãi, Quy
Nhơn, nên mới gọi em về phòng khi hữu sự
Huệ
nắm tay anh thân mật bảo rằng:
-
Lúc trước Trịnh Sâm phong đại huynh làm Tây Sơn hiệu trưởng bảo ta đánh quân
Nguyễn. Nay đại huynh nên sai người sang Trịnh báo tin thắng trận rồi dò la động
tĩnh thế nào?
Nhạc
khen phải và viết thư sai Nguyễn Thung đi sứ sang Trịnh.
Nguyễn
Thung sang đất Quảng Nam yết kiến Hoàng Ngũ Phúc nói:
-
Thưa đại tướng quân, Nguyễn hiệu trưởng đánh tan hai vạn quân chúa Nguyễn ở Phú
Yên, sai tờ dâng thư báo tiệp cùng đại tướng quân.
Phúc
tiếp thu xem xong vui vẻ nói:
-
Hay lắm! Ta vâng lệnh Tĩnh Đô Vương kéo quân vào đây cốt là đánh Nguyễn. Nay hiệu
trưởng đã đánh được chúng, ta kéo quân về trấn thủ Thuận Hoá, phong Nguyễn hiệu
trưởng làm đại trấn thủ ba dinh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Quy Nhơn.
Nguyễn
Thung mừng rỡ tạ ơn. Nguyễn Hữu Chỉnh nói đùa rằng:
-
Hôm ấy Nguyễn Huệ hẹn trong mười hôm sẽ phá được Tống Phước Hiệp ở Phú Yên. Nay
đã trễ hẹn một ngày lại không có lời xin lỗi với ta sao?
Nguyễn
Thung nửa đùa nửa thật đáp lại:
-
Tướng quân Nguyễn Huệ đánh tan hai vạn quân Tống Phước Hiệp chiếm đất Phú Yên
chỉ trong ba ngày, một ngày từ Phú Yên về Quy Nhơn báo tiệp, ba ngày tới từ Quy
Nhơn đến Quảng Nam, tướng quân tính xem có đúng không nào?
Nói
rồi cáo biệt ra về. Nguyễn Thung đi xong, Chỉnh hỏi Phúc:
-
Nguyễn Nhạc ngoài mặt hoà ta đánh Nguyễn nhưng trong lòng vẫn muốn làm vua một
cõi, sao thượng tướng quân bỏ đất Quảng Nam cho hắn?
Phúc
vuốt râu cười bảo:
-
Quân ta hiện đang bị bệnh dịch tả lỵ chết mất mấy ngàn người, số còn lại đều gầy
còm suy nhược. Vả lại ta vừa nhận được thư của quan đại học sĩ Lê Quý Đôn, cho
toa thuốc của danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, ông ấy khuyên ta nên rút
quân khỏi vùng đất bị dịch tả lỵ. Nhất cử lưỡng tiện ta mà, giao đất Quảng Nam
cho Tây Sơn để ban ơn cho Nguyễn Nhạc.
Nói
rồi liền sai quân tìm ba vị thuốc là Thuỷ tinh thảo, Lệ trường thảo và Mã sĩ thảo
cho quân sĩ uống. Quân uống vào nội nhật hôm ấy liền cầm chứng tả lỵ ngay. Quân
sĩ trầm trồ khen:
-
Hay quá thuốc tiên! Hải Thượng Lãn Ông thật là thần y xưa nay hiếm có.
(Từ
ấy về sau thiên hạ truyền nhau bài thuốc này để chữa bệnh tả lỵ, người đi tiện ra
máu mủ rất là thần hiệu, bằng ba loại cỏ mộc khắp nước Nam: Thuỷ tinh thảo là cỏ
sữa, Lệ trường thảo là có mức, Mã sĩ thảo là rau sam).
Hoàng
Ngũ Phúc thấy quân mình bớt bệnh liền hỏi các tướng đến thương nghị. Phúc nói:
-
Nay quân ta nhờ bài thuốc tiên của thần y Hải Thượng Lãn Ông mà bớt bệnh. Ta định
thôi không rút binh khỏi Quảng Nam nữa, đợi quân ta dưỡng sức khỏe mạnh như
xưa, rồi nhân lúc Nguyễn Nhạc dồn toàn lực đánh nhau với quân Nguyễn ở phương
Nam ta xuất kỳ bất ý tiến đánh Quảng Ngãi ắt là toàn thắng. Các ngươi thấy thế
nào?
Phúc
vừa dứt lời bỗng nghe trong bụng đau quặn thắt, Phúc ôm bụng rên la ngã vật ra
đất, các tướng hoảng hốt vội dìu Phúc ra hậu dinh tĩnh dưỡng. Ngày hôm ấy Hoàng
Ngũ Phúc đi tả lỵ triền miên. Quân hầu lấy ba vị thuốc Thuỷ tinh thảo, Lệ trường
thảo, Mà sĩ thảo cho Phúc uống, suốt ba ngày không khỏi. Các tướng xúm lại hối
hận. Hoàng Đình Thể buột miệng nói:
-
Bài thuốc này hàng vạn quân bị bệnh uống và tức khắc khỏi ngay, sao đại tướng
quân uống đã ba ngày mà không khỏi bệnh?
Phúc
mệt mỏi hỏi:
-
Các ngươi thấy màu nắng ngoài trời thế nào?
Nguyễn
Hữu Chỉnh đáp:
-
Mấy ngày trước thời tiết trong sáng. Ngày nay khí trời bỗng trở nên nóng bức,
màu nắng vàng vọt như có sương mù che phủ.
Phúc
bảo:
-
Các tướng hay lệnh cho quân sĩ chuẩn bị quân trang. Rạng sáng ngày mai lập tức
rút binh về Phú Xuân!
Các
tướng vâng lệnh ra đi. Hoàng Ngũ Phúc than:
-
Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên. Thật là trời đã giúp cho quân Tây Sơn rồi
vậy!
Ngày
hôm sau Hoàng Ngũ Phúc nằm trên xe, Hoàng Đình Bảo theo sau hộ tống. Quân Trịnh
người mạnh cáng người bệnh lục đục bỏ Quảng Nam rút về Phú Xuân. Về đến Phú
Xuân, Hoàng Ngũ Phúc mất, thọ bảy mươi tuổi. Hoàng Đình Bảo, Hoàng Đình Thể,
Hoàng Phùng Cơ, Nguyễn Hữu Chỉnh, sai quân đưa linh cữu về Thăng Long. Trịnh
Sâm Tĩnh Đô Vương thương tiếc vô cùng, mai táng rất là trọng thể, rồi sai Bùi
Thế Đạt vào thay Hoàng Ngũ Phúc làm trấn thủ giữ đất Thuận Hoá.
Lại
nói đến Nguyễn Thung về tới Quy Nhơn nói với Nguyễn Nhạc:
-
Hoàng Ngũ Phúc bỏ đất Quảng Nam cho ta, lui về trấn thủ tại ải Hải Vân trở ra
Thuận Hoá. Tôi nghĩ hắn chẳng có bụng tốt gì, chẳng qua vì quân Trịnh bị dịch tả
lỵ mà chết rất nhiều nên mới bỏ đất ấy mà thôi.
Nghe
Thung nói xong, Nhạc vùng ôm mặt khóc lớn. Nguyễn Thung ngạc nhiên hỏi:
-
Quân Trịnh bị dịch tả lỵ mà chết, Ngũ Phúc rút khỏi Quảng Nam ấy là trời giúp
ta. Chúa công nên mừng mới phải, sao lại khóc?
Nhạc
nghẹn ngào không nói được. Các tướng đều ngơ ngác nhìn nhau. Nguyễn Huệ ứa nước
mắt nói:
-
Các vị chưa rõ đó thôi. Nguyên trước lúc lâm chung thầy tôi có khuyên đại huynh
nên rút khỏi Quảng Nam, bỏ đất ấy cho quân Trịnh. Thầy xem khí tượng đoán biết
rằng, sang mùa hè nhất định quân Trịnh bị bệnh dịch tả lỵ mà chết rất nhiều, tự
khắc sẽ lui binh. Nay quả đúng như vậy, nên đại huynh tôi thương thầy mà khóc
đây thôi.
Nghe
Huệ nói, Nhạc càng khóc lớn, kêu lên:
-
Quân sư ơi! Quân sư!
Mọi
người trông thấy đều bùi ngùi rơi lệ! Nguyễn Huệ bước ra nói:
-
Xin đại huynh hãy vì việc nước mà nén lại tình riêng. Nay quân Trịnh đã rút khỏi
Quảng Nam, tướng Trịnh chỉ có Hoàng Ngũ Phúc có tài, nay Phúc ở chết thì mặt Bắc
ta không còn lo gì nữa. Xin đại huynh hay kíp cho quân vào Gia Định đánh chúa
Nguyễn Định Vương chiếm lấy toàn cõi Nam Hà, xây dựng lực lượng để chờ ngày đem
quân Bắc tiến.
Nhạc
lau nước mắt đáp:
-
Việc ấy thì không phải vội gì. Quân ta từ ngày khởi binh đến nay chinh chiến
triền miên, nên cho tướng sĩ nghỉ ngơi dưỡng sức, đợi đến mùa đông gió bắc thổi
mạnh, ta sẽ đem quân theo hai đường thuỷ bộ vào bắt chúng nào có muộn gì!
Nói
xong Nhạc truyền bãi triều.
Nói
về Lý Tài sau ngày Tập Đình chết, biết mình không còn được Nguyễn Nhạc tin dùng
trong lòng buồn bực. Hôm ấy trên đường về tư dinh Lý Tài bỗng gặp Đông cung
Nguyễn Phúc Dương xăm xăm đi đến, Tài chặn lại hỏi:
-
Thế tử đi đâu mà gấp thế?
Dương
hầm hầm nói:
-
Ta đến hỏi Nguyễn Nhạc xem, Tống Phước Hiệp đã thuận ý đem quân về Gia Định truất
phế Nguyễn Phúc Thuần để Nguyễn Nhạc rảnh tay đem quân ra đánh Trịnh, cớ sao lại
thừa cơ Tống Phước Hiệp không phòng bị bí mật đem quân đánh lấy Phú Yên?
Lý
Tài cười hỏi:
-
Thế tử lấy quyền gì mà bắt bẻ Chúa công tôi?
Dương
gằn giọng đáp:
-
Ta là Đông cung Thế tử, thiên hạ theo Nguyễn Nhạc vì Nguyễn Nhạc phò ta. Theo lệ
ấy là nghĩa chúa tôi, ta lại không bắt lỗi Nguyễn Nhạc được sao?
Lý
Tài ôm bụng cười ngặt nghẻo. Dương giận lắm hỏi:
-
Ngươi cười gì mãi thế?
Lý
Tài vụt nín cười đáp:
-
Tôi cười Thế tử tuổi nhỏ ngây thơ, lần trước Chúa công tôi nhận sắc phong của họ
Trịnh bị Thế tử quở, Chúa công tôi không dám nói gì vì còn nhờ Thế tử lừa Tống
Phước Hiệp để sai tướng quân Nguyễn Huệ đánh lấy Phú Yên. Nay Tống Phước Hiệp
đã thua binh mà chết, hai vạn quân còn lại mấy ngàn người về giữ ải Vân Phong.
Bây giờ thì Chúa công tôi đâu cần đến Thế tử nữa. Nếu Thế tử không biết phận
mình nói chẳng giữ lời, lỡ Chúa công tôi nổi giận thì nguy.
Nguyễn
Phúc Dương giật mình nói:
-
Nghe ông nói ta mới vỡ lẽ. Ta đã bị anh em Nhạc Huệ lợi dụng, ví như bù nhìn bị
giam lòng mà thôi! Xin cảm ơn ông!
Nói
rồi Nguyễn Phúc Dương quay lưng toan ra về. Lý Tài gọi lại hỏi:
-
Thế tử bị người ta giam lỏng để lợi dụng cũng đành chịu thế ư?
Dương
dò xét đáp:
-
Ta như cá chậu chim lồng biết phải làm sao. Còn ông là tay chân của Nguyễn Nhạc
sao hỏi ta những lời ấy?
Lý
Tài kéo Phúc Dương đến chỗ kín đáo sụp lạy nói:
-
Chẳng giấu gì Thế tử, tôi vốn chiêu mộ được hơn ngàn nghĩa sĩ. Nghe Nguyễn Nhạc
tôn phò Đông cung nên mới đem quân theo giúp. Nào ngờ Nguyễn Nhạc mưu định bá đồ
vương, giam lỏng Thế tử để lại dùng. Lâu nay tôi đã biết bụng Nguyễn Nhạc,
nhưng hắn chưa để lộ hành tung, nên tôi dù thương kính Thế tử cũng khó mở lời.
Nay Nguyễn Nhạc đã lộ mặt giả nghĩa tôn phò, sớm muộn cũng hại đến Thế tử, xin
Thế tử hay khá giữ mình, chờ khi nào có dịp tôi sẽ đưa Thế tử vào Gia Định cùng
nhau khôi phục cơ đồ.
-
Tôi có một kế khiến Nguyễn Nhạc không thể hại để Thế tử được. Chẳng hay Thế tử
muốn nghe chăng?
Phúc
Dương vội hỏi:
-
Kế thế nào xin ông chỉ bảo!
Lý
Tài mỉm cười đáp:
-
Nguyễn Nhạc có một người con gái tên là Thọ Hương, nhan sắc hơn người nhưng bản
chất thật thà, Thế tử cứ làm như vậy... như vậy.. Nguyễn Nhạc tất không nghi ngờ
gì mà hại đến Thế tử.
Dương
mừng rỡ nói:
-
Thật là diệu kế! Nếu không gặp ông chỉ vẽ thì tôi nguy mất. Gặp được ông là trời
giúp ta vậy!
Nói
rồi hai người chia tay nhau.
Hôm
sau Nguyễn Phúc Dương đến tư dinh Nguyễn Nhạc. Dương lừa lúc thuận tiện nói:
-
Nghe nói tướng quân có một người con gái tên là Thọ Hương tuổi vừa đôi tám nhan
sắc hơn người. Xin tướng quân hãy nhận tôi làm nghĩa tế.
Nhạc
dò hỏi:
-
Quân ta vừa đánh tan hai vạn quân của Tống Phước Hiệp chiếm đất Phú Yên, Thế tử
đã biết chưa?
Phúc
Dương vui vẻ đáp:
-
Việc này tôi có biết. Nhưng ấy là do Tống Phước Hiệp giả vờ nghe lời tôi về Gia
Định phế Người Phúc Thuần, rồi lại cho quân mai phục. Tướng quân đã biết việc ấy
nên mới đánh đuổi Tống Phước Hiệp đi. Nhưng việc ấy tướng quân đều vì tôi mà
làm cả tôi sao trách được tướng quân.
Nguyễn
Nhạc nghe xong mừng rỡ nói:
-
Cảm ơn Thế tử hiểu được lòng tôi. Mai sau định yên xã tắc, cả giang sơn này đều
là của Thế tử thì có xá gì một đứa con gái mà tôi dám không vâng lời.
Dương
cũng mừng rỡ nói:
-
Vậy khi nào tướng quân cho phép thành thân?
Nhạc
đáp:
-
Xin Thế tử hay thư thả, đợi khi nào thu phục được kinh đô, Thế tử lên ngôi
chúa, thì Thế tử và Thọ Hương làm lễ thành thân cũng chẳng muộn gì. Nếu bây giờ
hai người tác hợp tôi e thiên hạ dị nghị rằng tôi dùng mỹ nhân kế để mê hoặc Thế
tử chăng?
Phúc
Dương suy nghĩ giây lâu rồi đáp:
-
Tướng quân nói rất phải, nhưng mai sau xin chớ quên lời!
Nói
rồi bái biệt ra về. Từ ấy về sau Nguyễn Dương thường say mê tửu sắc, lấy việc
săn bắn ngoạn cảnh làm vui, không bàn đến việc đại sự. Nguyễn Nhạc thấy thế
nghĩ rằng Dương đã tin tưởng mình, không nghi ngờ gì cả.
Đến
mùa đông năm ấy Nguyễn Huệ không nghe Nguyễn Nhạc nói gì đến việc vào Gia Định
đánh Nguyễn, nhân lúc thiết triều Huệ hỏi Nhạc:
-
Lần trước đại huynh bảo đợi đến mùa đông gió Bắc thổi mạnh sẽ đem quân theo hai
đường thuỷ bộ vào Gia Định đánh Nguyễn. Nay đã gần hết mùa đông sao không nghe
đại huynh nói gì đến việc xuất binh?
Nhạc
đáp rằng:
-
Uớc nguyện của ta lúc khởi binh ở Tây Sơn Thượng là làm vua một cõi của ba phủ
Quảng Ngãi, Quy Nhơn, Phú Yên. Nay đã được như thế là thoả mãn lắm rồi, việc gì
phải chém giết chinh chiến làm chi cho nhọc sức!
Huệ
thất kinh sụp lạy tâu:
-
Thưa đại huynh, chúa Nguyễn Phúc Thuần chạy vào Gia Định xuống hịch cần vương,
chiêu binh mãi mã thu nạp nhân tài, ngày đêm rèn luyện sĩ tốt mưu toan khôi phục
cơ đồ. Nếu ta không đánh họ, ắt họ đến đánh ta, thì sự thanh bình của nhân dân
ba phủ liệu có còn chăng? Vả lại đất Gia Định phì nhiêu màu mỡ lương thảo dồi
dào, nếu họ Nguyễn xây dựng lực lượng đối địch cùng ta, em e rằng ba phủ nhỏ bé
này không thể sánh kịp. Xin đại huynh suy xét lại.
Nhạc
lại nói:
-
Nhưng ải Vân Phong dễ giữ khó đánh. Ai giữ ải này một có thể chống lại trăm.
Nay ải Vân Phong về tay quân Nguyễn, ta làm sao tiến binh được.
Huệ
liền thưa:
-
Thưa đại huynh, việc này em đã tính từ trước nên mới sai Nguyễn Văn Tuyết và
Nguyễn Văn Lộc ngày đêm luyện tập thuỷ binh. Nay quân ta đầy đủ có thuyền to,
súng lớn, em xin đem thuỷ binh theo đường bể vào cửa Cần Giờ đánh thành Sài Côn
rồi tiến quân ra đánh Trấn Biên, Bình Thuận, Diên Khánh. Ấy là ta không cần phải
vượt ải Vân Phong mà vẫn bình định được một dải đất Nam Hà. Xin đại huynh chớ
nên chậm trễ.
Nguyễn
Nhạc lưỡng lự hỏi:
-
Nhưng ngộ nhỡ ta kéo đại binh vào Nam, quân Trịnh thừa cơ xâm phạm mặt Bắc thì
làm sao trở tay kịp?
Huệ
luận rằng:
-
Chính vì lẽ ấy, nên em mới xin đại huynh đừng nên chậm trễ mà lỡ mất thời cơ.
Nay quân Trịnh vì bị dịch tả lỵ chết mấy ngàn người, họ xem Quảng Nam là vùng đất
chết, không dám xâm phạm, lại thêm Hoàng Ngũ Phúc vừa mới mất, Tĩnh Đô Vương Trịnh
Sâm say mê Đặng Thị Huệ không màng đến việc binh nhung. Ấy là trời giúp ta rảnh
tay đập đổ nhà Nguyễn làm bàn đạp cho việc thống nhất sơn hà về sau. Xin đại
huynh đừng bỏ lỡ thời cơ.
Các
tướng cũng đứng lên nói:
-
Lời Nguyễn Huệ tướng quân rất phải. Xin Chúa công xuống lệnh xuất quân, chúng
tôi hết lòng đánh giặc.
Nguyễn
Nhạc thấy các tướng đồng lòng thế mà vẫn tìm cớ thoái thác:
-
Nay đã gần đến tết nguyên đán cũng chưa vội gì. Đợi ăn tết xong ta sẽ hạ lệnh
xuất quân.
Nói
rồi truyền bãi triều. Ra ngoài các tướng lấy làm lạ hỏi nhau:
-
Vì cớ gì Chúa công lại không muốn xuất binh?
Có
người bàn rằng:
-
Hay vì Chúa công đã nhận Đông cung làm con rể nên ngài đánh Nguyễn sẽ mất lòng
Đông cung?
Kẻ
khác lại bảo:
-
Vô lý! Đánh Phúc Thuần trả ngôi chúa cho Đông cung thì sao lại mất lòng Đông
cung được? Có lẽ Chúa công ngại Trịnh đánh thình lình nên không dám để quân vào
Nam đánh Nguyễn?
Bỗng
Đặng Văn Long tủm tỉm cười nói:
-
Việc này chỉ có đại sư huynh tôi mới xin được Chúa công xuất lệnh xuất quân.
Mọi
người đều bảo:
-
Văn Long nói lạ! Tướng quân Nguyễn Huệ đã mấy lượt khẩn cầu mà Chúa công vẫn
không chấp thuận kia mà!
Long
cười đáp:
-
Bởi đại sư huynh tôi không biết cách nói mà thôi!
Nói
xong liền tìm gặp riêng Nguyễn Huệ, Long nói:
-
Tôi có một kế khiến Chúa công lập tức xuất quân!
Huệ
buồn bã nói:
-
Kế của tứ đệ ta đã biết. Có phải Long bảo ta giả bệnh thì đại huynh lập tức sai
người khác vào đánh Gia Định chăng? Nhưng không có ta đi thì làm sao bắt được
Nguyễn Phúc Thuần? Vả lại đại sư huynh vừa nói là sau tết Nguyên đán sẽ hạ lệnh
xuất quân. Nên kế này phải sau tết mới thực hiện được để tránh tiếng cho đại sư
huynh ta.
Văn
Long vòng tay bái Nguyễn Huệ rồi nói:
-
Tài trí và lòng trung nghĩa của đại sư huynh thật đáng để Văn Long tôi kính
phúc lắm thay!
***
Mùng
năm tết Nguyên đán năm sau Nguyễn Lữ đến báo cùng Nguyễn Nhạc:
-
Thưa đại sư huynh, anh Huệ đi du xuân ngã ngựa, hai chân bị trặc đi lại không
được.
Nguyễn
Nhạc cùng Nguyễn Lữ đến thăm Nguyễn Huệ. Nhạc ân cần hỏi:
-
Em đi chơi thế nào để đến nỗi này? Có đau lắm không em?
Huệ
cầm tay Nhạc ứa nước mắt đáp rằng:
-
Chỉ có một chấn thương nhỏ mà anh đã lo lắng cho em như vậy, lòng em cảm động
vô cùng.
Nói
rồi ba anh em chuyện trò rất là thân mật. Bỗng Nhạc hỏi:
-
Nay ta định cho quân vào Gia Định đánh Nguyễn em bị thương thế này làm sao xuất
binh cho được?
Nguyễn
Lữ xen vào nói:
-
Anh Huệ bị thương không đi được, đại huynh khinh em Lữ này bất tài sao?
Nhạc
đáp:
-
Ta không bảo rằng em bất tài. Nhưng em hàng ngày làm việc thường không cẩn thận.
Nay em lãnh mạng mang quân đi đánh đất người, ta lấy làm lo lắm.
Huệ
cười thưa:
-
Đại huynh cứ để cho Nguyễn Lữ cầm quân đánh giặc. Em xin tiến cử một người theo
giúp thì không phải lo gặp điều gì sơ sót.
Nhạc
hỏi:
-
Người ấy là ai?
Huệ
đáp:
-
Người này cũng là học trò của thầy cũng với em và Nguyễn Lữ là huynh đệ đồng
môn. Ấy là tứ sư đệ Đặng Văn Long.
Nguyễn
Lữ mừng rỡ nói:
-
Nếu có Đặng Văn Long đi cùng thì lo gì không thắng quân Nguyễn.
Vừa
nói xong bỗng nghe ngoài ngõ xôn xao tiếng người. Thì ra các tướng Vũ Văn Nhậm,
Nguyễn Văn Tuyết, Nguyễn Văn Lộc, Trương Văn Đa, Đặng Văn Long, Đặng Xuân Bảo,
Đặng Xuân Phong và mưu sĩ Nguyễn Thung nghe tin Huệ bệnh kéo nhau đến thăm. Huệ
nói:
-
Vừa nhắc Văn Long, Văn Long đã đến. Việc đánh Nguyễn xin đại huynh thiết triều
hãy nói, chớ bàn ở nơi này.
Các
tướng vào đến, anh em chúa tôi nói vui vẻ chuyện đời thường. Đợi mọi người về hết
cả Đặng Văn Long nói với Nguyễn Huệ:
-
Tôi xem cách cư xử thấy Chúa công tỏ ra ra thương yêu đại sư huynh. Chúa công
là người khoan dung độ lượng với kẻ dưới, nhưng lại đố kỵ với kẻ tài đức hơn
mình. Thật đáng tiếc thay!
Huệ
làm thinh không nói gì!
xem tiếp: * Chương 20: Bị vây ấp Hoà Hưng, Văn Lộc to gan nên toàn thắng. - Làm chủ thành Sài Côn, Nguyễn Lữ nhụt chí lui binh.
xem tiếp: * Chương 20: Bị vây ấp Hoà Hưng, Văn Lộc to gan nên toàn thắng. - Làm chủ thành Sài Côn, Nguyễn Lữ nhụt chí lui binh.
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét
Có viết cho nhau cả vạn lời,
Rằng thương rằng nhớ để rồi thôi,
Chi bằng trên đường đời vạn nẻo,
Sống Để Yêu Thương thế đủ rồi...